Flow Traders werd in 2004 opgericht door Jan van Kuijk (43) en Roger Hodenius (37). Het bedrijf verdient hoofdzakelijk geld door als market maker zo scherp mogelijk aan- en verkoopprijzen af te geven voor aandelen, valuta en andere producten, en op kleine prijsverschillen winst te boeken. “We willen uiteindelijk 24 uur per dag over de hele wereld kunnen handelen.”

Dicht bij het Amsterdamse IJ, in het opvallende, transparant glazen bedrijvenpand INIT, bevindt zich het hoofdkantoor van Flow Traders. Toch loopt de bezoeker makkelijk voorbij de kantooringang. Geen naambordje, wel een zwaar beveiligde deur met camerabewaking.

Geen wonder, want hier worden met behulp van computerprogramma’s slimme handelsstrategieën bedacht die al gauw miljoenen waard zijn. Flow Traders werd in 2004 opgericht door Jan van Kuijk (43) en Roger Hodenius (37), beide afkomstig van handelshuis en concurrent Optiver. “We konden het daar goed vinden, maar liepen op een zeker moment tegen een barrière aan bij de bedrijfstop. Toen zijn we voor onszelf begonnen”, schetst Hodenius.

Handel op de cent

Flow Traders handelt op alle grote Europese beurzen, waaronder Euronext, de beurs van Londen en de Duitse Xetra beurs in Frankfurt. Van Kuijk en Hodenius werken inmiddels aan verdere uitbreiding in Singapore en New York.

Het bedrijf verdient hoofdzakelijk geld door als market maker zo scherp mogelijk aan- en verkoopprijzen af te geven voor aandelen, valuta en andere producten, en op kleine prijsverschillen winst te boeken. Hodenius: “We willen uiteindelijk 24 uur per dag over de hele wereld kunnen handelen.”

In een bedrijfstak waar winst op de halve cent telt, zijn hoge omzetten en snelheid van handelen essentieel. Flow Traders heeft vooral een sterke positie opgebouwd op de markt voor zogenoemde Exchange Traded Funds (ETF), ook wel indextrackers genoemd. Dat zijn op de beurs verhandelbare effecten die onder meer aandelenindices zoals de AEX nabootsen.

Het succes van Flow Traders op de markt voor indextrackers was in 2008 reden voor de Amerikaanse durfinvesteerder Summit Partners om een minderheidsbelang te nemen in het bedrijf. Daarmee speelde het relatief kleine Flow Traders zich internationaal in de kijker als een partij om in de gaten te houden, zoals afgelopen september ook naar voren kwam in een artikel over high frequency trading in zakenblad Forbes.

Winstmaker

"De markt voor ETF's is de afgelopen jaren hard gegroeid en nu goed voor zo'n 12 procent van de omzet op Europese aandelenbeurzen. Daarbinnen is Flow Traders de belangrijkste speler", licht Van Kuijk toe. Dat leverde de afgelopen twee jaar klinkende cijfers op. De bruto handelsomzet steeg in 2008 met 140 procent naar 120 miljoen euro. De nettowinst schoot met 165 procent omhoog naar 50 miljoen euro.

"Door de grote turbulentie was 2008 een uitzonderlijk jaar. Er gebeurden veel ongewone dingen waar je met computer-gedreven strategieën van kon profiteren", aldus Van Kuijk. "Het maakt ons overigens niet uit welke kant de markt op beweegt, want we zitten aan de kopende én de verkopende kant. We pretenderen ook geen verstand te hebben van beleggen, in de zin dat we een visie hebben op de markt."

Computerrace gaande

Van Kuijk en Hodenius concentreren zich op de ontwikkeling van eigen handelssoftware en een IT-infrastructuur waarmee ze de strijd aankunnen met grote, internationale zakenbanken als Goldman Sachs, collega-handelaren en hedgefondsen die met vergelijkbare strategieën werken. Daarvoor zijn extreem snelle computers essentieel: "Een paar duizend orders per seconde afgeven is voor ons geen probleem", aldus van Kuijk.

Uitvoerende computers moeten dicht bij de handelssystemen van beurzen in Londen, Parijs en Frankfurt staan, waar Flow Traders ruimte huurt voor de eigen computersystemen. Van Kuijk: "Wij hebben zo'n duizend apparaten met een netwerkkaart. Daarnaast heb je optimale verbindingen nodig voor het doorgeven van strategieën die bijvoorbeeld in Amsterdam worden bedacht en op andere beurzen worden uitgevoerd."

Hoe hoger de handelssnelheid, des te kostbaarder eventuele systeemfoutjes uitpakken. Een veenbrand als gevolg van een computerfout kan in een mum van tijd uitslaan. "Computers zijn nooit helemaal betrouwbaar", stelt Hodenius. "Belangrijk onderdeel van het risicobeheer is om goede controlesoftware in huis te hebben die fouten meteen corrigeert. Daar is het menselijk oog te langzaam voor."

Handelaren en whizzkids

Het uitbuiten van kleine prijsverschillen en onregelmatigheden vergt een nauwe samenwerking tussen handelaren en IT-specialisten, benadrukt Hodenius. "Dat is niet vanzelfsprekend. Vaak zijn het verschillende culturen. Handelaren met een slimme strategie moeten dat bijvoorbeeld ook kunnen overbrengen op IT-specialisten."

Flow Traders kiest bewust voor een platte, resultaatgedreven organisatie. Van Kuijk: "We werken met zo'n honderd mensen, waarbij IT'ers en handelaren elk ongeveer de helft van het personeel uitmaken. Iedereen is universitair geschoold, er lopen hier wiskundigen, sterrenkundigen en econometristen rond. Die willen graag meedenken met de organisatie en daar moet je de ruimte voor geven."

De kwaliteit van werknemers vormt volgens Van Kuijk en Hodenius ook het grootste verschil tussen bedrijven als Flow Traders en het ruim honderd jaar oude Amsterdamse handelshuis Van der Moolen, dat afgelopen maand
faillissement aanvroeg. Van Kuijk: "Van der Moolen steunde traditioneel op de hoekmansfunctie op beurzen, waarbij je goocheme jongens van de Albert Cuypmarkt als vloerhandelaar kon inzetten. Maar daar red je het niet mee tegen de gepromoveerde wiskundigen die hier rondlopen. Die omslag in het handelsmodel heeft het management van Van der Moolen nooit goed weten te maken."

Variabel belonen bij Flow Traders

De kredietcrisis heeft een storm van kritiek los gemaakt over de bonuscultuur bij grote banken, niet in de laatste plaats als het om handelaren ging. Hoe gaat Flow Traders daarmee om? Hodenius: "Variabel belonen blijft zeer belangrijk. We keren relatief lage vaste salarissen uit, maar hebben wel goed nagedacht over hoe je werknemers met variabele beloningen wilt prikkelen."

Flow Traders deelt geen jaarbonus uit op basis van individuele prestaties van handelaren, zoals in de Londense City gebruikelijk is. "De regelingen zijn afgestemd op de bijdrage aan het groepsresultaat. Daarmee stimuleer je dat mensen samenwerken, want je bent voor het totale resultaat van elkaar afhankelijk. Dat is ook beter voor een prettige werksfeer", aldus Hodenius.

Professionals en particulieren

Slimme medewerkers, supersnelle computers. Een particuliere belegger die specialisten als Flow Traders van buiten bekijkt, kan makkelijk denken: hoe kan ik daar ooit tegenop?

"Het is een beetje alsof je de slager vraagt waarom hij geld verdient met zelf gemaakte worst", reageert Hodenius. "Als je een particuliere belegger bent die niet op dagbasis handelt, dan is het geen halszaak of je voor een AEX-tracker 29,60 euro of 29,63 euro betaalt. Wij zitten in het gebied daartussen en proberen de spread zo klein mogelijk te maken. De afgelopen negen jaar zijn de verschillen tussen bied- en laatprijzen op de ETF-markt een factor tien kleiner geworden. Daar heeft de particuliere belegger alleen maar baat bij."

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl